Axit amin thiết yếu và không thiết yếu ở người Axit_amin_thiết_yếu

Thiết yếuKhông thiết yếu **
IsoleucineAlanine
LeucineArginine*
LysineAspartate
MethionineCysteine*
PhenylalanineGlutamate
ThreonineGlutamine*
TryptophanGlycine*
ValineProline*
HistidineSerine*
Tyrosine*
Asparagine*
Selenocysteine

(*) Chỉ thiết yếu trong một số trường hợp.[1][2]

(**) Pyrrolysine, thường được xem là loại "axit amin thứ 22", không được sử dụng trong cơ thể người nên không được liệt vào đây.[3]

Các axit amin thiết yếu ở người gồm isoleucine, leucine, lysine, methionine, phenylalanine, threonine, tryptophan, valine, và histidine.[4] Arginine, cysteine (hay các axit amin chứa lưu huỳnh), và tyrosine (hay các axit amin vòng thơm), thì cần thiết cho trẻ sơ sinh và trẻ đang phát triển.[5][6] Các axit amin thiết yếu không hẳn là quan trọng hơn so với các axit amin khác mà chúng thiết yếu là do cơ thể không tự tổng hợp được mà phải lấy từ thức ăn. Ngoài ra, các axit amin arginine, cysteine, glycine, glutamine, proline, serine, tyrosineasparagine thì được xem là thiết yếu có điều kiện, nghĩa là bình thường chúng không nhất thiết phải có trong thức ăn, nhưng lại cần có trong khẩu phần của những người không tổng hợp được chúng với một lượng đủ.[1][2] Ví dụ như ở người bị bệnh phenylceton niệu (phenylketonuria - PKU) phải hạn chế lượng phenylalanine trong khẩu phần ăn ở mức rất thấp để ngăn ngừa sự chậm phát triển trí tuệ và các biến chứng chuyển hóa khác, do đó cơ thể họ không tổng hợp được tyrosine từ phenylalanine, và lúc này tyrosine lại cần thiết đối với những bệnh nhân PKU.

Sự phân biệt giữa axit amin thiết yếu và không thiết yếu thì còn mơ hồ, do một số axit amin cũng có thể được tổng hợp từ axit amin khác. Các axit amin chứa lưu huỳnh như methioninehomocysteine có thể chuyển hóa lẫn nhau nhưng cả hai đều không được tổng hợp "mới" bởi cơ thể người, nghĩa là một trong hai phải được lấy từ thức ăn (ví dụ thức ăn có methionine thì không cần homocysteine, hoặc ngược lại, nhưng không thể không có cả hai), hay cysteine có thể được tổng hợp từ homocysteine nhưng không thể được tổng hợp "mới". Do đó, để thuận tiện, người xếp một số axit amin thành ‘’nhóm các axit amin cần thiết’’. Ví dụ như nhóm axit amin chứa lưu huỳnh gồm methionine, homocysteinecysteine, nhóm axit amin chứa vòng thơm gồm phenylalaninetyrosine. Arginine, ornithinecitrulline cũng được xem là một nhóm do chúng có thể chuyển hóa lần nhau qua chu trình ure.